Şahıs Şirketi Nedir?

Şahıs şirketi, genellikle tek kişi tarafından kurulan, ancak ortaklar ile de kurulabilen ve ortakların sorumluluklarının sınırsız olduğu bir şirket türüdür. Kurulumu hızlı ve basit olduğu için tercih edilen bu şirket türü, ortaklık yapısı ile kurulursa bazı özel şartlara tabiidir. Örneğin, bir ortak hisselerini devretmek veya satmak isterse, tüm ortakların bu işleme onay vermesi gerekir. Bu nedenle şahıs şirketleri genellikle tek bir kişi tarafından kurulmaktadır.

Şahıs şirketi sahipleri veya ortakları, hukuken gerçek kişi kabul edilir ve şirketle ilgili tüm borçlardan kişisel mal varlıklarıyla sorumlu tutulurlar.

Şahıs Şirketi Kurmanın Avantajları ve Dezavantajları

Şahıs şirketleri, küçük ve orta ölçekli işletmeler ve girişimciler için pek çok avantaj sunar. Ancak her ticari yapıda olduğu gibi bazı dezavantajları da vardır.

Avantajlar:

• Şahıs şirketi kurmanın maliyeti diğer şirket türlerine göre daha düşüktür.
• Evrak işleri daha az ve kuruluş süreci hızlıdır; genellikle 1-2 gün içinde şirket kurulabilir.
• Kademeli vergi sistemi sayesinde, kazancınız düşükse, ödediğiniz vergi oranı da düşük olur.
• Muhasebe ve mali müşavir giderleri daha azdır.
• Şirketi kapatmak da oldukça basittir, karmaşık bir tasfiye süreci gerekmez.

Dezavantajlar:

• Kredi ve POS başvurularında sonuçların onay süreci daha uzun olabilir.
• Gelir düzeyi arttıkça vergi oranı %40’a kadar çıkabilir.

Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur?

Şahıs şirketi kurmak için gerekli belgeleri toplayıp vergi dairesinde işlemleri tamamlamanız gerekir. Başvuruyu bizzat yapabileceğiniz gibi bir mali müşavir ile de çalışabilirsiniz. Vergi dairesi incelemeleri sonucunda uygun bulunursa, şirketiniz birkaç gün içinde kurulabilir.

Kuruluş aşamaları genel olarak şunlardır:

• İkametgâh bilgileri, nüfus cüzdanı fotokopisi, imza sirküleri ve beyannamesi gibi belgeler hazırlanır.
• Şirket tescili yapılır, vergi numarası alınır.
• Gerekli defterler alınarak noter tasdiki yapılır.
• Vergi levhası çıkarılır, fatura ve gider belgeleri temin edilir.
• Sicil gazetesine ilan verilir ve ticaret odasına kayıt yaptırılır.
• İş yeri açma ruhsatı ve SGK, Bağ-Kur işlemleri tamamlanır.

E-Devlet Üzerinden Şahıs Şirketi Kurma

Şahıs şirketi, e-devlet üzerinden de kurulabilir. İnteraktif Vergi Dairesine giriş yaparak gerekli adımları tamamlayabilir ve başvurunuzu dijital ortamda gerçekleştirebilirsiniz.

Gerekli Belgeler:

• Başvuru formu
• Nüfus cüzdanı fotokopisi
• Vesikalık fotoğraf
• Noter onaylı imza beyannamesi
• İkametgâh belgesi
• Kira kontratı veya tapu fotokopisi

Şahıs Şirketi Masrafları

1. Noter Ücretleri: İmza beyannamesi ve diğer noter işlemleri için yaklaşık 300-500 TL.
2. Muhasebeci Ücreti: Aylık olarak muhasebeci tutmak gerekecektir, bu da genellikle 1000-2000 TL arası bir maliyet doğurabilir.
3. Vergi Dairesi Kaydı: Bu işlem ücretsizdir.
4. Sosyal Güvenlik Primi: Bağ-Kur primi aylık ortalama 2500-3000 TL civarındadır (gelir durumuna göre değişir).
5. Damga Vergisi: Kira kontratı veya tapu üzerinden bir damga vergisi doğabilir, bu da genellikle kira bedelinin %0,189’udur.

Şahıs Şirketi ve Limited Şirket Arasındaki Farklar

Şahıs şirketi ile limited şirket arasında bazı önemli farklar bulunur:

• Şahıs şirketi, düşük maliyetle kurulabilir; limited şirketin kuruluş maliyeti ise daha yüksektir.
• Şahıs şirketi gelir vergisine tabi iken, limited şirket kurumlar vergisine tabidir.
• Şahıs şirketi, kurucularının mal varlığı ile sorumludur; limited şirkette ise ortaklar sadece hisse oranları ile sorumludur.
• Şahıs şirketi kolayca kapatılabilir, limited şirketin tasfiye süreci ise uzun olabilir.

Hangi Şirket Tipi Size Uygun?

Şirket kurmadan önce, hangi türün size uygun olduğuna karar vermelisiniz. Az ortaklı ve daha küçük ölçekli bir işletme düşünüyorsanız, şahıs şirketi sizin için daha uygun olabilir. Ancak yüksek gelir potansiyeli olan bir şirket kurmak istiyorsanız, limited veya anonim şirket kurmayı düşünebilirsiniz.

Şahıs Şirketi Vergilendirmesi

Şahıs şirketleri tüzel kişilik taşımaz, bu yüzden şirket sahibi doğrudan gelir vergisi mükellefi olur. Gelir vergisi beyannamesi ile kazançlar beyan edilir ve vergiler iki taksit halinde ödenir.

2024 yılı gelir vergisi dilimleri, şahıs şirketi sahiplerinin kazançlarına göre artan oranlı bir vergilendirme sistemine tabidir. Yani, kazanç ne kadar artarsa vergi oranı da o kadar yükselir. 2024 yılı için belirlenen gelir vergisi dilimleri ve uygulanacak oranlar şu şekildedir:

• 110.000 TL'ye kadar olan kazançlar için: Vergi oranı %15. Yani, bu kazanç dilimine kadar olan tutar üzerinden %15 vergi ödenir.

• 110.000 TL ile 230.000 TL arasındaki kazançlar için: 110.000 TL'nin üzerine çıkan kısım için %20 vergi uygulanır. Örneğin, 200.000 TL kazanan biri, ilk 110.000 TL için %15, geri kalan 90.000 TL için ise %20 oranında vergi öder.

• 230.000 TL ile 580.000 TL arasındaki kazançlar için: 230.000 TL'nin 110.000 TL'si için 16.500 TL vergi ödenir, geri kalan kısmı için %27 oranında vergi uygulanır. Yani, bu dilime giren kazançlar için %27 oranında vergi verilir.

• 580.000 TL ile 3.000.000 TL arasındaki kazançlar için: 580.000 TL'nin 230.000 TL'si için 40.500 TL vergi ödenir, geri kalan kısmı için ise %35 vergi oranı uygulanır. Bu dilimde vergilendirme daha yüksek seviyelere çıkar.

• 3.000.000 TL'yi aşan kazançlar için: 3.000.000 TL'ye kadar olan kısmı için 982.000 TL vergi ödenir, aşan kısmı için ise %40 oranında vergi uygulanır. Bu en yüksek vergi dilimidir ve büyük kazançlar için %40 vergi alınır.

Bu dilimler, kademeli olarak artan bir vergi yapısı sunar ve şirket sahipleri gelir düzeylerine göre bu oranlarda vergi ödemekle yükümlüdür.

Vergiler:

• Gelir Vergisi
• Katma Değer Vergisi (KDV)
• Muhtasar Beyanname (Stopaj vergileri)
• Damga Vergisi
• Bağ-Kur prim ödemeleri

Şahıs Şirketi Kurma Maliyeti

2024 yılında şahıs şirketi kurmanın maliyeti yaklaşık 50.000 TL civarındadır. Bu maliyeti oluşturan başlıca kalemler:

• İmza sirküleri: 491,23 TL
• Kuruluş ve defter beyan kaydı: 600-760 TL
• Muhasebeci vekaletnamesi: 1.160 TL

Şirketin iş hacmine, sektöre ve bulunduğunuz meslek odasına göre masraflar değişiklik gösterebilir.

Kuruluş sonrasında, şahıs şirketi sahiplerinin karşılaşacağı yıllık maliyetler:

• KDV beyanname damga vergisi
• Sigorta ödemeleri
• Bağ-Kur prim ödemeleri
• Stopaj ve diğer vergiler

Vergi Beyannameleri

Bağ-Kur Ödemesi Gerekir mi?

Eğer SGK'lı olarak başka bir iş yerinde çalışıyorsanız, zorunlu Bağ-Kur ödeme yükümlülüğünüz olmaz. Bu durumda, şu iki durum geçerlidir:

1. Başka bir işte SGK'lı olarak çalışıyorsanız (4A sigortalısı):

   • SGK'lı olarak çalışmaya devam ettiğiniz sürece Bağ-Kur (4B) primi ödemek zorunda değilsiniz. SGK primleriniz başka bir işveren tarafından ödendiği için bu çifte prim ödemesini önler.
   • Ancak şahıs şirketinizden dolayı gelir vergisi, KDV, stopaj gibi diğer vergileri ödemeye devam edersiniz.

2. İşten ayrıldığınızda:

   • Eğer işten ayrılırsanız ve SGK'lı olarak çalışmaya devam etmezseniz, otomatik olarak Bağ-Kur devreye girer. Bu durumda şahıs şirketi sahibi olarak Bağ-Kur primi ödemek zorunda kalırsınız.

 SGK'lı çalışan olarak bir şahıs şirketi kurabilirsiniz ve SGK primleriniz düzenli olarak ödeniyorsa Bağ-Kur primi ödemeniz gerekmez.

Eğer Başka Bir Yerde Çalışıyorsanız!

Çalıştığınız iş yerinin, şahıs şirketi kurduğunuzdan otomatik olarak haberi olmaz. Şahıs şirketi kurduğunuzda bu bilgi yalnızca vergi dairesi, SGK ve ilgili resmi kurumlar arasında paylaşılır. İşvereninizin bu bilgiye ulaşmasının yolları şunlardır:

1. SGK Bildirimi

Eğer SGK’lı olarak başka bir iş yerinde çalışıyorsanız ve bu iş yerinde SGK primleriniz yatmaya devam ediyorsa, Bağ-Kur’a geçiş yapmadığınız sürece bu durum iş yerinizin bilgisine sunulmaz. Ancak bir şirket kurduğunuz için SGK’ya herhangi bir bildirim yapılmaz, dolayısıyla işverenin resmi olarak bunu öğrenmesi beklenmez.

2. Vergi Levhası ve Banka Hareketleri

Şahıs şirketi kurduğunuzda, banka hesabınız üzerinden ticari faaliyetlerde bulunursanız (örneğin fatura kesip tahsilat yaparsanız), bu durum bankacılık hareketlerinde görünebilir. Ancak yine bu bilgi işvereniniz tarafından doğrudan görülemez.

3. Faaliyet Göstermeniz veya Bildirmeniz Durumu

Eğer çalıştığınız iş yerinde, aynı sektörde faaliyet gösteren bir iş yapıyorsanız ve bunu çalıştığınız iş yerine bildirirseniz ya da rakip bir iş yürütüyorsanız, işvereniniz bu durumu öğrenebilir. Ayrıca, bazı iş sözleşmelerinde "rekabet yasağı" maddesi bulunabilir. Eğer iş sözleşmenizde böyle bir madde varsa, bu maddeyi ihlal etmemek için dikkatli olmanız gerekebilir.

4. Kamuya Açık Bilgiler

Şirketinize ait bazı bilgiler (vergi levhası gibi) kamuya açık kaynaklarda bulunabilir. Ancak bu bilgilere iş yerinizin doğrudan ulaşması için araştırma yapmaları gerekir.

İş yerinizin şahıs şirketi kurduğunuzu öğrenmesi ancak sizin bildirmeniz, rekabet durumları veya iş yerinde doğrudan bu konuyla ilgili bir inceleme yapılması ile mümkün olabilir. İşvereninizin bu durumu otomatik olarak öğrenmesi beklenmez.

Bu bilgiler ışığında şahıs şirketi kurma sürecini hızlı ve pratik bir şekilde yönetebilirsiniz.