API, Application Programming Interface (Uygulama Programlama Arayüzü) kelimelerinin kısaltmasıdır. Bir yazılım uygulamasının veya bileşenin, başka bir uygulama tarafından erişilmesini sağlayan bir arayüzdür. API'ler, farklı yazılım sistemleri veya bileşenler arasında iletişim kurmayı sağlar ve bu sayede farklı sistemlerin birlikte çalışmasını mümkün kılar.

API'ler genellikle bir yazılım uygulamasının işlevselliğini diğer uygulamalara veya geliştiricilere açar. Örneğin, bir harita uygulamasının API'si, geliştiricilere harita verilerini almak veya konum tabanlı hizmetleri entegre etmek için gereken araçları sağlayabilir. Bir sosyal medya platformunun API'si, geliştiricilere kullanıcı bilgilerini almak veya içerik paylaşmak için kullanabilecekleri yöntemleri sunabilir.

API'ler genellikle belirli bir protokol veya standart kullanarak iletişim sağlar. Bu protokoller genellikle HTTP veya HTTPS gibi web tabanlı iletişim protokollerini kullanır, ancak farklı sistemler arasında veri alışverişi için farklı protokoller de kullanılabilir.

API'ler, yazılım geliştiricilerinin mevcut sistemlerle etkileşim kurmasını ve yeni uygulamalar geliştirmesini kolaylaştırır. Bu, yazılım geliştirme sürecini hızlandırır ve yeniden kullanılabilir bileşenlerin oluşturulmasını sağlar.

API Çeşitleri Nelerdir ?

API'lar (Application Programming Interfaces), yazılım bileşenleri arasında iletişim kurmak ve farklı sistemlerin birbirleriyle etkileşimini sağlamak için kullanılan arayüzlerdir. API'lar, çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. İşte yaygın API türlerinden bazıları:

1. Web API'lar: Web API'lar, HTTP protokolü üzerinden erişilebilen ve web tabanlı uygulamalar arasında veri alışverişi sağlayan API'lar olarak tanımlanır. RESTful API'lar ve SOAP API'lar, web API'ların örnekleridir.

2. Platform API'ları: Platform API'ları, belirli bir platformun (örneğin, bir işletim sistemi, bir bulut hizmeti veya bir sosyal medya platformu) işlevselliğine erişim sağlayan API'lar olarak adlandırılır. Örneğin, Windows API, Android API, Amazon Web Services (AWS) API.

3. Library/API Kütüphaneleri: Bir programlama dilindeki kütüphaneler, genellikle belirli bir işlevi gerçekleştirmek için kullanılabilir bir arayüz sağlar. Örneğin, Python'un "requests" kütüphanesi, HTTP istekleri yapmak için kullanılabilir bir API sağlar.

4. Grafiksel Kullanıcı Arabirimleri (GUI) API'ları: Grafiksel kullanıcı arayüzü oluşturmak için kullanılan API'lar, uygulama geliştiricilerin kullanıcı arayüzü bileşenlerini (butonlar, metin kutuları, menüler vb.) kontrol etmelerini sağlar. Örneğin, Java'nın Swing API'ı.

5. Veritabanı API'ları: Veritabanlarına erişim sağlayan API'lar, uygulamaların veri depolama ve sorgulama işlemlerini gerçekleştirmesine olanak tanır. Örneğin, JDBC (Java Database Connectivity), .NET Framework'teki ADO.NET.

6. Hardware API'ları: Donanım bileşenleriyle etkileşim sağlayan API'lar, işletim sistemlerinin veya uygulamaların donanım kaynaklarına erişmesine izin verir. Örneğin, Windows'un WinAPI'si, Linux'un udev API'ları.

7. Yazılım Geliştirme Araçları (SDK'lar): SDK'lar, belirli bir platform veya hizmet için geliştirme yapmayı kolaylaştıran API'lar ve araçlar kombinasyonudur. Örneğin, bir mobil uygulama geliştirme platformu için sunulan SDK'lar, uygulama geliştiricilere API'lar, örnek kodlar, araçlar ve belgeler sağlar.

Bu, API'ların çeşitli türlerinden sadece birkaçıdır ve kullanım senaryolarına ve ihtiyaçlara göre daha spesifik API türleri de olabilir.

Web Tabanlı API'ler Nelerdir?

Web tabanlı uygulamalar arasında iletişim kurmak için kullanılan API mimarileri arasında öne çıkanlar şunlardır:

1. RESTful API: REST (Representational State Transfer), web tabanlı uygulamalar arasında iletişim kurmak için yaygın olarak kullanılan bir API mimarisidir. RESTful API'lar, kaynakları (resources) temsil eden URL'ler üzerinden HTTP metotlarını (GET, POST, PUT, DELETE vb.) kullanarak bu kaynaklarla etkileşimde bulunur. Veri genellikle JSON veya XML formatında taşınır. RESTful API'lar, genellikle basit, ölçeklenebilir ve esnek olmaları nedeniyle tercih edilirler.

2. SOAP (Simple Object Access Protocol): SOAP, iletişim için XML tabanlı bir protokoldür ve özellikle dağıtık sistemler arasında mesajlaşma için kullanılır. SOAP API'ları, XML formatında yapılandırılmış mesajlar kullanarak iletişim kurar. SOAP, genellikle daha katı bir yapıya sahiptir ve XML tabanlı olması nedeniyle RESTful API'lar kadar yaygın değildir.

3. GraphQL: GraphQL, Facebook tarafından geliştirilen bir sorgu dilidir ve web API'larının veri sorgulama ve manipülasyonu için kullanılır. GraphQL, istemcilerin (örneğin, bir web tarayıcısı veya mobil uygulama) belirli veri ihtiyaçlarını belirterek sunucudan yalnızca istedikleri veriyi almasını sağlar. Bu, RESTful API'larla karşılaştırıldığında daha esnek bir veri alma yöntemi sağlar.

4. gRPC: gRPC, Google tarafından geliştirilen yüksek performanslı, açık kaynaklı bir RPC (Remote Procedure Call) çerçevesidir. Protobuf (Protocol Buffers) adlı bir veri serileştirme formatını kullanarak iletişim sağlar. gRPC, HTTP/2 üzerinde çalışır ve daha hafif ve daha hızlı bir alternatif sunar.

Bu API mimarileri, web tabanlı uygulamalar arasında veri alışverişi sağlamak için farklı gereksinimlere ve kullanım senaryolarına göre tercih edilir. Her birinin avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır ve projenin ihtiyaçlarına en uygun olanı seçilmelidir.

RESTful API

REST (Representational State Transfer), web tabanlı uygulamalar arasında iletişim kurmak için kullanılan bir mimari stildir. REST, genellikle HTTP protokolünü kullanarak, istemcilerin (genellikle web tarayıcıları) sunucularla iletişim kurmasını sağlar. RESTful API'lar (RESTful Web Servisleri), bu mimari stile uygun olarak tasarlanmış web servisleridir.

RESTful API'lar, kaynakları (resources) temsil eden URL'ler üzerinden HTTP metotları kullanarak bu kaynaklarla etkileşimde bulunur. Bu metotlar genellikle şunlardır:

1. GET: Bir kaynağın durumunu almak için kullanılır.
2. POST: Yeni bir kaynak oluşturmak için kullanılır.
3. PUT: Bir kaynağın durumunu güncellemek için kullanılır.
4. DELETE: Bir kaynağı silmek için kullanılır.
5. PATCH: Bir kaynağın belirli özelliklerini güncellemek için kullanılır.
6. OPTIONS: Sunucu üzerinde desteklenen metodları ve diğer bilgileri almak için kullanılır.

RESTful API'lar, genellikle JSON veya XML formatında veri alışverişi yaparlar, ancak XML'nin yerini giderek JSON almaktadır.

REST API'lar, kolayca ölçeklenebilir, esnek ve kullanımı basit olduğu için geniş bir kabul görmüştür. Bunlar, modern web uygulamaları ve mobil uygulamalar arasında veri alışverişi yapmak için çok yaygın olarak kullanılmaktadır.

SOAP API

SOAP (Simple Object Access Protocol), iletişim için XML tabanlı bir protokoldür ve özellikle dağıtık sistemler arasında mesajlaşma için kullanılır. SOAP API'lar, bu protokole dayalı olarak tasarlanmış web servisleridir.

SOAP API'ları, XML formatında yapılandırılmış mesajlar kullanarak iletişim kurar. Bu mesajlar, belirli bir işlemi gerçekleştirmek için gerekli olan bilgileri içerebilir. SOAP, genellikle HTTP, SMTP gibi farklı iletişim protokolleri üzerinde çalışabilir.

SOAP API'lar, şu temel bileşenlere sahiptir:

1. Envelope: SOAP mesajının başlangıcını ve sonunu tanımlar.
2. Header: İsteğe bağlı olarak, ek bilgilerin (örneğin kimlik doğrulama bilgileri) iletilmesini sağlar.
3. Body: Gerçek işlem verilerini taşır.
4. Fault: Hata durumlarında bilgi taşımak için kullanılır.

SOAP API'ları, daha katı bir yapıya sahip olmaları ve XML tabanlı olmaları nedeniyle RESTful API'lar kadar yaygın değildirler. Ancak, bazı özel durumlarda, özellikle büyük kurumsal sistemlerde ve B2B (işletme ile işletme) entegrasyonlarında SOAP API'ları tercih edilebilir.

SOAP API'ları, WSDL (Web Services Description Language) belgeleri aracılığıyla tanımlanır. Bu belgeler, API'nin kullanılabilir operasyonlarını, parametrelerini ve mesaj yapılarını tanımlar.