Osmanlı İmparatorluğu'nun tarih sahnesinde pek çok şehzade, farklı roller üstlenmiş ve çeşitli sebeplerle tarihe mal olmuştur. Bunlardan biri de Şehzade Orhan'dır. Peki, Şehzade Orhan gerçekten hain miydi, yoksa talihsiz bir hanedan üyesi mi? Bu makalede, onun yaşamını, Bizans'la olan ilişkisini ve Osmanlı tarihindeki yerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.​

Şehzade Orhan Kimdir?

Şehzade Orhan, 1412 yılında doğmuş olup, Osmanlı padişahı I. Mehmet'in (Çelebi Mehmet) ağabeyi Şehzade Kasım Çelebi'nin oğludur. Yani, Yıldırım Bayezid'in torunlarından biridir. Babası Şehzade Kasım ve halası Sultan Fatma Hanım, Osmanlı'daki taht kavgaları sırasında Bizans'a rehin olarak gönderilmişlerdir. Bu durum, Osmanlı ve Bizans arasındaki siyasi dengelerin bir sonucudur.

Bizans'la İlişkisi ve Siyasi Durum

Bizans İmparatorluğu, Osmanlı'daki iç karışıklıklardan faydalanarak, Şehzade Orhan'ı bir koz olarak kullanmıştır. İmparatorluk, Orhan'ı Anadolu'ya gönderip ayaklanma çıkartma tehdidinde bulunarak, Osmanlı'dan haraç almıştır. Bu strateji, Osmanlı'nın iç istikrarını bozmayı amaçlayan bir hamleydi.

İstanbul'un Fethi ve Şehzade Orhan'ın Rolü

Fatih Sultan Mehmed'in İstanbul'u fethetme planları sırasında, Bizans İmparatoru Konstantinos, Şehzade Orhan'ı Osmanlı tahtına geçirme tehdidini kullanarak Osmanlı'yı baskı altına almaya çalıştı. Bu dönemde Orhan, yaklaşık 600 adamıyla birlikte İstanbul'un savunmasında yer aldı ve Osmanlı ordusuna karşı savaştı. Bu durum, onun Osmanlı'ya karşı bir pozisyonda olduğunu göstermektedir.

Yakalanışı ve İdamı

İstanbul'un 29 Mayıs 1453'te Osmanlı tarafından fethedilmesinin ardından, Şehzade Orhan keşiş kılığına girerek şehirden kaçmaya çalıştı. Ancak tanınarak yakalandı ve Fatih Sultan Mehmed'in emriyle idam edildi.

Hain mi, Talihsiz mi?

Şehzade Orhan'ın Osmanlı tarihindeki rolü, farklı perspektiflerden değerlendirilebilir:

• Hainlik İddiası: Orhan'ın, Osmanlı'ya karşı Bizans safında savaşması ve İstanbul'un savunmasında aktif rol alması, onu hain olarak nitelendirenlerin temel argümanıdır. Kendi hanedanına karşı silahlanması, bu görüşü destekler niteliktedir.​

• Talihsizlik Görüşü: Diğer yandan, Orhan'ın doğduğu ve büyüdüğü ortam göz önüne alındığında, onun Bizans'ın siyasi oyunlarının bir piyonu olduğu düşünülebilir. Babası ve halasının rehin olarak Bizans'a gönderilmesi, onun iradesi dışında gelişen olaylardır. Bu bağlamda, Orhan'ın yaşadığı durum, talihsiz bir hanedan üyesinin trajik hikayesi olarak da yorumlanabilir.​

Şehzade Orhan'ın hayatı, Osmanlı ve Bizans arasındaki karmaşık ilişkilerin ve dönemin siyasi entrikalarının bir yansımasıdır. Onun hain mi yoksa talihsiz mi olduğu konusunda kesin bir yargıya varmak zordur. Ancak tarihi olaylar, genellikle dönemin koşulları ve bireylerin içinde bulunduğu durumlar çerçevesinde değerlendirilmelidir. Bu nedenle, Şehzade Orhan'ın hikayesi, hem bir ihanetin hem de bir talihsizliğin örneği olarak tarihteki yerini almıştır.